OTİZMİ FARK ET!!
2 Nisan, Birleşmiş Milletler tarafından otizm konusunda farkındalık yaratmak ve otizm ile ilgili sorunlara çözüm bulmak amacıyla “Dünya Otizm Farkındalık Günü” olarak ilan edilmiştir.
Günlük hayatta daha sık duymaya başladığımız otizm artık görülme sıklığı ile daha çok hayatımızda olacak gibi…..
Yapılan son veri açıklaması ile bunu net görebiliyoruz. Otizm görülme oranı 1985 yılından bugüne kadar yaklaşık 50 kat arttı. 1985 yılında 2500 çocukta 1’inde görülen otizm bugün 36 çocuktan 1’nde görülme olasılığı vardır.
Peki Otizm Nedir?
Otizm yaşamın ilk 3 yılı içinde ortaya çıkan ve yaşam boyu devam eden nöro-gelişimsel bir bozukluktur. Dil, sosyal gelişim alanlarında ciddi bozulma ve kısıtlı ilgi ve aktivitelerin görüldüğü kendi halinde kendi dünyasında olma durumudur.
Erkeklerde kızlardan 3-4 kat daha fazla görüldüğü bilinmektedir. Ayrıca otizmin sebebi hala bilinmemekle birlikte tıbbi araştırmalar genetik faktörler ile birlikte çevresel faktörlerin de rolü olabileceğini göstermektedir.
Otizmi üç ayırt edici davranış örüntüsüyle karakterize edebiliriz.
- Sosyal iletişim alanındaki zorluklar
- Sözel ve sözel olmayan iletişimdeki sorunlar
- Tekrarlayıcı davranışlar veya kısıtlı ve obsesif ilgi alanlarıdır.
OTİZMİN ANA BELİRTİLERİ NELERDİR?
Dil ve iletişim alanı;
- Ekolalik konuşma(tekrarlar)
- Konuşmada yetersizlik konuşamama
- Soyut kelimeleri anlamama
- Jest ve mimikleri algılamama
- Kısıtlı bedensel taklit yeteneği
- Başkalarına karşı iletişimde isteksizlik
- Karşılıklı konuşma yapmama
- Yaşa uygun dil gelişiminin olmaması
Sosyal gelişim ve etkileşim alanı;
- İsmine tepki vermeme
- Göz kontağı kurmama
- Kendi halinde olma eğilimi
- Sosyal tepkilere karşı ilgisizlik
- Taklit becerilerinde zorlanma
- Empati kuramama
- Kucağa alınmaya isteksizlik
- İnsanlardan çok eşyalara ilgi gösterme
- Çocuklara ve yaşıtlarına karşı ilgisizlik
- Kalabalık ve sosyal ortamlarda zorlanma
- Çevresinde olup bitenlere karşı duyarsızlık
- Oyun kuramama
Sınırlı ilgi alanları ve tekrarlayıcı davranışlar;
- Tekrarlayan ve ısrarlı davranışlar ( sıralama vs.)
- Tekrarlayıcı davranışlar (el çırpma, dönme vs.)
- Değişime isteksizlik yeni eşya kıyafete karşı tepki
- Dönen cisimlere karşı ilgi (tekerlek, çamaşır makinası)
- İlgi alanları (Rakam, sayı, şekil, tahta, kağıt) ile saatlerce oynamak
Diğer belirtiler;
- Sese karşı az veya fazla duyarlılık (kulak kapama)
- Parmak ucunda yürüme
- Eşyaların parçalarıyla ilgilenme
- Tat duyusunda farklılık( her şeyi yememe)
- Katı gıdaları tüketmeyi reddetme
Bu liste daha uzamaktadır. Temel olan belirtiler yukarıda listelenmiştir.
Çocuğumda otizm var mı?
Çocuğunuzda otizmin olup olmadığını anlamak için çocuğunuzun normal gelişim basaklarını iyi bilmek gerekir. Düzenli olarak bir uzamana gidilebilir.
Çocuğunuzun dil gelişimi, sosyal gelişimi ve davranışsal gelişimi normal gelişim basamaklarında nerde ve ne düzeyde olduğunu bilmek erken tanı ve tedavi için çok önemlidir.
!!!!!Sessiz, içine kapanık, nasılsa konuşur gibi bazı yanlış inanışlar ya da çevre tarafından damgalanma korkusu çocukların tanı ve tedavisinde gecikmelere yol açabilir. Otizm ne kadar erken yaşta tanınır ve uygun bir şekilde eğitim verilirse olumlu sonuçlar almak daha mümkün olmaktadır.
Otizm ile ilgili doğru bilinen yanlışlar!
- Otizmli çocuklar konuşamaz
-Otizmli çocuklar gelişimsel özelliklerine göre konuşabilir, okuma yazma öğrenebilir
- Televizyon izlemek, çocukla ilgilenmemek otizme neden olur
-Otizm nöro-gelişimsel bir durumdur. Çevresel faktörler belirtilerin ortaya çıkmasını hızlandırabilir
- Kreşe verince düzelir, konuşur, oyun oynar
-Gelişimsel olarak kreşe hazır olmayan çocuk bunları yapamaz öncelikle bireysel eğitim almalı evde eğitim desteklenmelidir.
- 3 yaşından önce tanı konmaz
-Çocuk 15 aylıkken bile anı konabilir
Ayrıca Otizmli bireyler arkadaş edinebilir, meslek edinebilir, okula gidebilir, doğru bir eğitim ve çalışmalarla her şeyin üstesinden gelebilirler.
FARKINDA OLMAYA ONLARA İNANARAK BAŞLAYABİLİRİZ…
