Haber Merkezi-
Konuşmanın ana temasını, Kazakistan’ın yapay zekâ çağında öncü ülke olma kararlılığı oluşturdu. Tokayev, Başbakan Yardımcısı seviyesinde bir uzman tarafından yönetilecek Yapay Zekâ ve Dijital Kalkınma Bakanlığı kurulacağını duyurdu. Yeni kurumun, üç yıl içerisinde Kazakistan’ı “tam anlamıyla dijital bir ülke” haline getirmesi hedefleniyor. Cumhurbaşkanı ayrıca, yapay zekâ, büyük veri ve platform ekonomisini kapsayan kapsamlı bir Dijital Kanunun hızla kabul edilmesi gerektiğini belirterek, hükûmete yapay zekânın ekonominin tüm alanlarına entegre edilmesi talimatını verdi.
“Yapay zekâ artık soyut bir kavram değil,” diyen Tokayev, “özellikle gençler üzerinde insanların dünya görüşünü ve davranışlarını şimdiden şekillendiriyor. Biz bu gerçeğe hazırlıklı olmalıyız. Kazakistan’ın bu dönüşümü benimsemekten başka bir yolu yoktur” ifadelerini kullandı. Cumhurbaşkanı ayrıca finansal yenilikler kapsamında Devlet Dijital Varlık Fonu kurulacağını, stratejik kripto rezervi oluşturulacağını açıkladı. Bunun yanı sıra fintech sektörünü canlandırmak ve yeni piyasa aktörlerini çekmek amacıyla yıl sonuna kadar yeni bir Bankacılık Kanunu’nun kabul edilmesi gerektiğini vurguladı.
Ekonomik modernizasyona değinen Tokayev, yatırım çekme sisteminin aşırı bürokrasiden olumsuz etkilendiğini belirterek yenilenmesi gerektiğini söyledi. “Yatırım çekmek yeni yaklaşımlar gerektiriyor,” diyen Cumhurbaşkanı, bu sürecin doğrudan Başbakan’ın sorumluluğunda olduğunu ifade etti. Ayrıca yerel yönetimlerin performansını ölçmek amacıyla Bölgesel Yatırım Çekiciliği Endeksi oluşturulacağını ve Ulusal Fonun kaynaklarının yüksek potansiyele sahip projelere yönlendirilmesi gerektiğini kaydetti.
Ulaştırma ve lojistik de konuşmanın önemli başlıkları arasındaydı. Tokayev, Dostyk–Moyıntı çift hatlı demiryolunun tamamlanmak üzere olduğunu, bunun “Doğu–Batı koridoru için stratejik önem taşıdığını” vurguladı. Ayrıca Ekim ayına kadar tüm özel işletmecilere gümrük ve lojistik altyapısına eşit erişim imkânı verecek “Smart Cargo” Dijital Gümrük ve Lojistik Platformu’nun devreye alınacağını açıkladı. Havacılıkta ise Kazakistan’ın Avrasya’nın önde gelen havacılık merkezi olma hedefini hatırlatarak, yabancı ortaklarla birlikte ulusal bir kargo hava yolu şirketi kurulacağını ve yeni havalimanlarının küresel lojistik zincirine entegre edileceğini duyurdu.
Dış politikada, Kazakistan’ın çok yönlü yaklaşımını teyit eden Tokayev, dengeli ve yapıcı işbirliğinin önemini vurguladı. Alaska’da yapılan ABD–Rusya görüşmeleri ve Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki barış çabaları dâhil olmak üzere son dönemdeki üst düzey zirvelerin sonuçlarını memnuniyetle karşıladı. Çin, Türkiye, Orta Asya ülkeleri, Avrupa Birliği ve ABD ile gelişen ortaklıklara dikkat çekti. Geleceğe bakıldığında, özellikle Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin reformunun kaçınılmaz olduğunu dile getirdi: “BM’nin alternatifi hâlâ yok, ancak özellikle de en önemli organı olan Güvenlik Konseyi’nin reforme edilmesinin zamanı geldi” dedi. Tokayev, Kazakistan’ın bu konudaki görüşlerini önümüzdeki günlerde New York’ta yapılacak BM Genel Kurulu’nda sunacağını açıkladı.
Cumhurbaşkanı ayrıca, 2027’de referanduma götürülmek üzere tek kamaralı parlamentoya geçiş önerisini dile getirdi. Bu sürecin şeffaf ve katılımcı bir şekilde yürütülmesi gerektiğini vurgulayan Tokayev, “Böylesine önemli konularda halkla açık bir diyalog yürütmek şarttır. Ancak bu şekilde Adil ve Güçlü Kazakistan hedefimize ulaşabiliriz” dedi.
Tokayev, ulusal öncelikler kapsamında Alatau Şehri’ne inovasyon merkezi statüsü verilmesi, yıl sonuna kadar yeni bir İnşaat Kanununun kabul edilmesi, birleşik bir dijital arazi haritasının hazırlanması, gıda güvenliği ve su yönetimine yönelik uzun vadeli stratejilerin hayata geçirilmesi gerektiğini açıkladı. Aral Denizi’nin canlandırılması, Hazar Denizi’nin korunması ve su tasarrufu teknolojilerinin yaygınlaştırılması için ortak çalışmaların önemini vurguladı. Sosyal politikada ise sosyal yardımların daha adil ve sürdürülebilir hale getirilmesi, emeklilik sisteminin güçlendirilmesi, sağlık hizmetlerinin genişletilmesi ve finansal okuryazarlığın artırılması gerektiğini belirtti. Eğitim alanında ise yapay zekânın okul müfredatına entegre edileceğini ve kırsal bölgelerdeki öğrencilere yönelik dijital öğrenme programlarının yaygınlaştırılacağını duyurdu.
Konuşmasının sonunda Cumhurbaşkanı Tokayev, Kazakistan’ın geleceğinde hukukun üstünlüğü, düzen ve vatanseverlik ilkelerinin birleştirici rolüne dikkat çekti. “Halkımız birlik içinde olur ve iç istikrar korunursa, her türlü zorluğun üstesinden geliriz” ifadeleriyle sözlerini tamamladı.