Her hafta sizlere ilginizi çekebilecek ve sizlere faydası olacak yazılar yazmayı kendime görev edindim. Belki önemsiyorsunuz, belki de önemsemiyorsunuz. Her iki durumda söz konusu olabilir. Tek bir okurumun dahi burada paylaştığım bilgilerden faydalanması benim için çok önemlidir. Bu haftaki yazımız suda boğulmalar da ilk yardım hakkındadır.
Her yıl binlerce kişi boğulma ile karşı karşıya gelip hayatını kaybetmektedir. Boğulma; bayılma, zehirlenme gibi nedenlerle olabileceği gibi en çok da suda karşımıza çıkmaktadır. Boğulmamak için dikkat edilmesi gerekenlerin yanı sıra boğulan kişiye nasıl müdahale edileceği de oldukça önemlidir. Kişinin hayatını kurtarmak ve acil servis gelene kadar ilk yardımı yapmak için herkesin bilmesi gereken bazı aşamalar bulunmaktadır.
*Boğulma nedir?
Boğulma en basit tanımı ile nefes alamama durumunda vücuttaki dokulara yeterli miktarda oksijen gitmemesi ve dokularda bozulma meydana gelmesi demektir. Her iki durumda da yaşanılan olayın adı boğulmadır. Boğulma sonucunda hayatta kalanların üçte birinde ise işlev veya doku bozukluğu kalmaktadır. Bazı boğulmalarda kişi ya da çevresindekiler boğulduğunu anlayamayabilirler.
En çok rastlanan boğulma nedenleri arasında suda boğulma bulunmaktadır. Akciğerlere önemli miktarda su gitmesi ile oluşan boğulmalar yüksek oranda 15 yaş altında çocuklarda görülmektedir. Özellikle yaz aylarında deniz, göl, baraj, havuz ve kanal gibi yerlerde meydana gelen bu durum Birleşmiş Milletler Dünya Sağlık Örgütü’nün Küresel Boğulma Raporuna göre her yıl ortalama 372 bin kişide ölümle sonuçlanmaktadır.
Suda boğulmalar neden olur?
“Suda boğulma hissi neden olur?” sorusunu Dünya Sağlık Örgütü “Sıvı ortama batma/dalma sonucu gelişen solunumsal bozulma” olarak tanımlamaktadır. İnsan vücudu yeterli miktarda solunum yapması durumunda öz kütle farkından dolayı suya batmayacaktır. Ancak kişinin su yutması ile yoğunluğu artacağından dolayı su üzerinde kalması da imkânsız hale gelmektedir. Özellikle akciğerlerin de bu durumdan etkilenmesinden dolayı kişi nefes alamadığı gibi baygın vb. durumlar ile karşılaşarak daha da dibe batar ve boğulma tehlikesi yaşar.
Dünyada her bir saatte 40 kişinin hayatını kaybettiği suda boğulmanın birçok nedeni bulunmaktadır. Bu nedenler: Yüzme bilmeme. Riskli davranışlarda bulunma.
Alkol ve yasa dışı ilaç kullanımı
Uyarıları dikkate almama
Akıntılar
Korku ve panik
Yetersiz ebeveyn denetimi
Dibe saplanma
Travma İnme
Kramp
Kalp krizi
Epilepsi
Astım gibi medikal rahatsızlıklardır.
*BOĞULMALARDA İLKYARDIM NASIL YAPILIR?
Öncelikle boğulan kişiye varsa en hızlı şekilde can simidi ya da yeleği atılmalıdır. İp ya da uzun bir cismin boğulan kişiye uzatılması da onun suyun üzerinde durmasını sağlayacaktır. Bu sırada kişinin sırtüstü pozisyon almasını sağlanır. Böylelikle kişinin ağız ve burnu su üstünde kalacaktır. Ayrıca baş ya da gövdede bir kırılma riskine karşı başın çok fazla arkaya itilmemesi gerekir. Kurtarıcı kişi çok iyi derecede yüzme bilmiyorsa ise boğulanı yüzerek çıkarmak sakıncalı olacaktır. Bu taşımakta güçlük yaşatabileceği gibi aynı zamanda kurtaran kişinin de boğulmasına neden olabilmektedir. Kişi, hızlı ve dikkatli bir şekilde sudan çıkarıldıktan sonra solunum, nabız ve omurga hasarı kontrolü yapılır ve sırtüstü yatırılır.
Bu sırada solunumu engelleyecek takma diş, kravat, kemer gibi materyaller var ise kişinin üzerinden çıkartılmalıdır.
Özellikle soğuk havalarda 20-30 dakika geçse bile yapay solunum ile kişinin soluk vermesi sağlanır.
Soluk verdikten sonra buna devam edebilmesi için ise ağzı açık tutulur. Daha sonrasında kişinin göğüs kafesine bastırılarak kalp masajı uygulanır.
5 yapay solunum 30 kalp masajı ile müdahale devam ettirilir. Kişinin kalp atışları ve solunumu normale döndüğü zaman iki el ile karın altından tutulur ve yukarı kaldırılır. Bu sayede midedeki ve hava yolundaki suların boşaltımı sağlanır.
Kişinin üstündeki ıslak giysiler çıkarılır ve kuru bir örtü ya da kıyafet ile örtülür.
112 acil servis aranarak yardım istenir. Bu süreçte de kişinin yaşam bulguları izlenmeye devam edilir.