Bu haftaki yazımda halk arasında sık sık adını duyduğumuz, herkesin dilinde pelesenk olmuş KOLESTEROL hakkında olacaktır.

*Kolesterol nedir? Kolesterol çeşidi var mıdır?

Kolesterol, hayvan hücrelerinin zarlarında bulunan ve aynı zamanda kan plazmasında taşınan, vücutta özellikle endokrin sistem ve sindirim sisteminde birtakım görevlere sahip olan yağ benzeri bir maddedir. Bilinen iki çeşit kolesterol vardır. HDL iyi kolesterol ve LDL kötü kolesterol’ dür. Hdl damar çeperlerinde plak oluşmasını engeller, Ldl ise damar duvarlarında ve içinde yağ birikmesi demektir.

*Kötü kolesterol riskini arttıran sebepler nelerdir?

Egzersiz eksikliği: Düzenli bir şekilde egzersiz yapmak vücuttaki iyi kolesterol (HDL kolesterol) seviyesini artırma konusunda fayda sağlarken, kötü kolesterol (LDL) seviyesini ve bundan kaynaklanan plakların boyutunu azaltır.

Kötü Beslenme Alışkanlığı: Hayvansal ürünlerde bulunan doymuş yağ ve abur cubur tarzı ürünlerin içeriğinde bulunan trans yağları tüketmek, bireyin kolesterol seviyesini artırabilir. Ayrıca kırmızı et, tam yağlı süt gibi ürünler de kolesterol seviyesinin artmasında etkili rol oynamaktadır.

Aşırı Kilo (Obezite): Vücut kitle indeksi (VKİ) 30 ya da üstünde olan kişiler için yüksek kolesterol riski normal bireylere oranla daha fazladır.

Sigara Kullanmak: Sigara içmek kan damarlarında bulunan duvarlara hasar verir ve bu duvarlarda yağ birikintileri çok daha kolay birikir hale gelir. Bununla birlikte sigara tüketen bireylerin iyi kolesterol (HDL) seviyeleri de düşebilir.

Kalıtsal Faktörler: Kontrol dışı gelişen faktörlerden biri olan genetik yapısı, kötü kolesterolü (LDL) kandan uzaklaştırma işlemini engelleyebilir ya da karaciğerin gerekenden fazla kolesterol üretmesine yol açabilir.

Diyabet (Şeker Hastalığı): Yüksek kan şekeri, kandaki kötü kolesterol (LDL) düzeyinin artmasına neden olurken iyi kolesterol (HDL) seviyesinin düşmesinde de etkili rol oynar. Yüksek kan şekeri ayrıca damar çeperlerine de hasar verir. 

Yaş: İlerleyen yaş ile beraber vücut kimyası değişir. Haliyle yüksek kolesterol riski de buna paralel bir şekilde artar. Zira yaşın artmasıyla birlikte karaciğerin kötü kolesterolü (LDL) ortadan kaldırma durumunda da düşüş yaşanır.

*Kolesterolün normal ve anormal değerleri nelerdir?

200 mg/dl altında ise ideal, 200-239 mg/dl arasında ise sınır, 240 mg/dl üzerinde ise yüksek kolesterol olarak değerlendirilir.

Yine aynı test sonucunda görülen LDL kolesterol seviyesi 130 mg/dl altında ise ideal, 130-159 mg/dl arasında ise sınır, 160 mg/dl üzerinde ise yüksek olarak kabul edilir. Bununla birlikte bahsi geçen testte HDL kolesterol düzeyi 40 mg/dl altında bulunuyorsa, durum tehlikeli olarak nitelendirilir. HDL kolesterol seviyesi kadınlar için 40 mg/dl, erkekler için ise 50 mg/dl üzeri olduğu takdirde sağlıklı ortalama yakalanmış kabul edilir.

*Kolesterol yüksekliği belirtileri nelerdir?

En sık rastlanan yüksek kolesterol belirtilerini ise şu şekilde sıralayabiliriz:

Yüz ve göz çevresinde görülen sarı renkli yağ bezeleri, Halsizlik ve yorgunluk, Bacak ve ayaklarda uyuşma, Baş dönmesi, Göğüs ağrısı, Yaraların geç iyileşmesi, Cildin solgun görünmesi, Nefes darlığı, Deri altında yağ birikmesi, Ciltte lekelenmeler, Vücudun bazı bölgelerinde morarmalar görülmektedir.

*Kolesterolü düşürmenin kesin bir ilacı olmadığını biliyoruz peki, Kolesterolü yüksek olan kişiler neler yemelidir?

Yüksek kolesterolü olan bireyler ağırlıklı olarak beyaz eti tercih etmelidir. Pişirme yöntemi bakımından haşlama, buğulama ve ızgara bu bireyler için en uygun seçeneklerdir. Kırmızı etten nispeten uzak durmanız gerekirken, bolca balık tüketmekte herhangi bir sakınca yoktur. Bunların yanı sıra tahıl, taze meyve ve sebze tüketimine özen gösterilmelidir. Son olarak tam yağlı süt ve süt ürünleri yerine çok daha az yağ içeren gıdalara yönelmekte fayda vardır.

*Evde uygulayabileceğimiz anahtar tavsiye var mıdır?

Omega-3 gibi kötü kolesterol düşürme konusunda oldukça yardımı dokunan bileşenleri içeren besinlere (balık, ceviz, semizotu vb.) yönelebilirsiniz. Ayrıca yulaf, badem, avokado gibi besinlerin yanı sıra neredeyse kolesterol düşürücü ilaçlarla benzer şekilde etki sağlayan probiyotikler (kefir, yoğurt, ayran gibi) özellikle tüketilmelidir.

Avatar
Adınız
Yorum Gönder
Kalan Karakter:
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×
Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.