Türk Şeker Tarım A.Ş.’nin bölge sorumluları Şevket Ekici ile Merve Sinem Kalkan, Aksu ve Serik çiftçisinin üreteceği 9 ayrı ürünle ilgili sabit fiyat garantili alım taahhüdünde bulundular. Bu projenin içerisinde yüzde 49 hisse payıyla Türkiye Vakıflar Genel Müdürlüğü ve yüzde 51 hisse payıyla Türkiye Şeker Fabrikaları olduğunun altını çizen sorumlular, “Bu iki köklü kurumun ortaklığıyla Türk Şeker Tarım A.Ş. kuruldu şirketin öz sermayesi 7 milyar 500 milyon TL. Bu şirket çiftçiyi üzmeyecek, çiftçiye para kazandıracak bir fiyat politikası izleyecek”
Çiftçi açısında bu projenin bugüne kadar hayata geçirilmiş projeler arasında, en iyi proje olduğunu ifade eden sorumlular, aynı zamanda projenin devlet destekli olduğunun altını çizdiler. Akıllarda ki soru işaretlerinin giderilmesi için çiftçilerin, İlçe Tarım müdürlüklerinden sorgulayabileceklerini dile getirdiler. Proje kapsamında belirlenen 9 kalem üründe, 1 Kasım’dan başlayıp 30 Hazirana kadar fiyat garantili ürün alımı taahhüt ediyor. Aksu ve Serik bölgesi için ilk etapta alım fiyatı netleşen ana kalem ürün domates. Diğer kalemlerin ürün fiyatları, en geç 15 gün içerisinde belirlenecek.
Bölge sorumlusu olduğunuz şirketin yapısından biraz bahseder misiniz?
Türkiye Vakıflar Genel Müdürlüğü bu çalışmanın yüzde 49 hissedarı. Yüzde 51 hissedarı ise Türkiye Şeker Fabrikaları A.Ş. Bu iki kurumun ortaklığıyla Türk Şeker A.Ş. kuruldu. Şirketin öz sermayesi 7 milyar 500 milyon TL.
Arka planında devlet garantisi var mı?
Bu oluşum bir nevi devlet garantili diyebiliriz. Türkiye Şeker Fabrikaları 1955 yıllarından bu yana çiftçiye kontrollü ve fiyat garantili şeker pancarı üretimi yaptırıyor. Bu mantıkla örtü altı üretimde de çalışmalar yapılacak. Örtü altı ürünlerinin hareket kabiliyeti şeker pancarına nazaran daha hızlı olması lazım. Özel şirket mantığıyla çalışmanın yapılabilmesi için kurulan şirket, hazine müsteşarlığından onay alarak böyle bir projede öncü oldu. Belirlenen 9 kalem üründe, 1 Kasım’dan başlayıp 30 Hazirana kadar fiyat garantili ürün almayı taahhüt ediyor. Aksu ve Serik bölgesi için ilk etapta alım fiyatı netleşen ana kalem ürün domates. Diğer kalemlerin ürün fiyatları, en geç 15 gün içerisinde belirlenecek.
Henüz alım fiyatı açıklanmayan diğer ürünler nelerdir?
Biber çeşitleri, Salatalık, Patlıcan, Kabak, Limon, Soğan, Patlıcan, Muz
Ana kalem olarak belirlenen domates için belirlenen fiyat nedir?
Çiftçimizin ürettiği çift ekim domatesin alımına 1 Kasım tarihinden itibaren alamaya başlayacağız, alımlarımız 30 Haziran’a kadar devam edecek. Kasım, Aralık, Ocak, Şubat ayları için 3 TL. Mart ile Nisan aylarında 3,5 TL. Mayıs’ta 3 TL. Haziran ayında ise 2,5 TL olacak.
Bu alımlar için bir kota olacak mı?
Kotamız sezonluk olacak. Hesaplar ortada. Bir çiftçinin 1 dönümde aldığı ürün belli. Minimum 16 ton, maksimum ise 22 ton olarak baz aldık. Bunun üstü olursa da almaya devam edeceğiz.
Her çiftçiden ürün alacak mısınız?
Buradaki hedef küçük çiftçiden, büyük çiftçiye doğru gitmek. Sonuçta sözleşmede bir fark yok. Bizim hedefimiz çiftçi kazansın, kazanırken de bilinçli olsun. ÇKS’sini, örtü altı kayıt sistemini yaptırsın. Bu tip şeylere dikkat etsin. Biz zaten partner arıyoruz. Bizimle diyalog halinde olsun ki bizim sözümüzü dinlesin, biz de onun sözünü dinleyelim. En iyi şekilde ürününü yetiştirip para kazanmasını sağlayalım.
Çiftçiye teklifi siz mi sunuyorsunuz?
Tabi biz çiftçinin yayın çalışmasını yapıyoruz. Tarım ilçedeki toplantılarla yerel gazetelerle tanıdığımız çiftçilere yüzyüze giderek konuşuyoruz.
Bölgesel olarak hedef bölgeniz Aksu mu?
Aksu bizim hedef bölgemiz. Diğer bölgelerde de varız. Örtü altı olan bütün bölgelerdeyiz. Antalya merkez Aksu ve Serik pilot bölgemiz.
Peki, bu bölgeler için belirlenen bir kota var mı?
Toplam Aksu ve Serik için bin dönüm
Bu oluşumun içine girmek isteyen çiftçiler nasıl bir yol izleyecekler?
Bizimle irtibat kurmaları yeterli. Merve hanımla biz Türkiye Şeker A.Ş’ nin bölge sorumlusuyuz. Telefon ile bize ulaşmaları gerekiyor. Sözleşmeyi yüz yüze yapıyoruz. Çiftçi telefonla arayıp bilgi almak istediği zaman davet ediyoruz, yada neredeyse ziyaret edip sözleşmemizi yapıyoruz. Talep eden çiftçinin ekili alanı ister 1 dönüm, ister 100 dönüm olsun, sorun olmaz. Ürettiği ürüne iyi bakan, kaliteye önem veren, beraber hareket edebileceğimiz çiftçiler arıyoruz.
Ne zamana kadar başvuruları alacaksınız?
Çift ekim yapacak çiftçilerimizle Eylül ayı sonuna kadar çalışmaları bitirmemiz lazım. Sırada tek ekim yapacak çiftçilerimiz var. Onların ürünleri de Şubat ve Mart aylarında çıkıyor. Ama onlarla da görüşmelerimizi yapıyoruz.
Peki, bu projeye ilgi nasıl?
Çok güzel ilgi var. Çiftçilerimiz bu zamana kadar hep şundan yakınıyordu. -Devlet iyi zamanda alım yapıyor, zor zamanda alım yapmıyor- diye. Geçen sene Mayıs ile Haziran aylarında domates fiyatı salçalık fiyatına düştü. Çiftçiler isyan etti. Bu sıkıntıların oluşmaması için böyle bir projeyle yola çıkıldı. Buradaki amaç, ne çiftçinin, nede tüketicinin mağdur olması. Karşılıklı iyi bir şekilde sinerji yaratarak devam etmek istiyoruz.
Aldığınız ürünün ödemeleri nasıl oluyor?
Yapılan sözleşmede 10 gün içerisinde alınan ürünün ödemesinin yapılacağı yazılı. Yani alınan ürün sisteme girer girmez 10 gün içerisinde çiftçinin banka hesabına para yatacağının garantisi var. Yüzde 1 civarında bir kesinti olacak, onun haricinde başka bir kesintimiz olmayacak.
Paketleme ve depolama sistemi olacak mı?
Aksu ve Serik bölgesinde birer paketleme tesisi düşünüyoruz. Hizmet alabileceğimiz fason firmalarla görüşmeler halindeyiz. 10 - 15 gün içerisinde netleştireceğiz.
Aldığınız ürünler nerelere verilecek, bunun bir pazar payı olmalı?
Türkiye Şeker A.Ş olarak, tüm Türkiye’nin köylerinde ve ilçelerinde ağı olan 4 tane büyük GROSS marketle alım sözleşmesi yaptık. Paketleme tesislerinden çıkan bu ürünler lojistiğiyle beraber, bu marketlerin her birine dağıtılacak. Pazarlama konusunda da bir sıkıntı yok. Bu proje büyük bir proje. Bir günlük değil, tüm planlanması yapılmış bir proje.
Sonuç olarak fiyatlar değişken. Domates şuan 8 TL iken, 2 ay sonrası 2 TL’ye kadar düşebilir. Fiyat dengeleme politikanız nasıl olacak? Piyasa da örneğin domates 7 TL’ye satılırken, çiftçi sözleşmeye bağlı kalabilecek mi? Ya da siz, çitçiden 3TL’ye alırken, piyasada 1 TL’ye satılan üründe ki kar- zarar dengesini nasıl sağlayacaksınız?
Çiftçimiz sadece o günü düşünerek hareket etmemesi lazım. Biz yıl boyunca; Kasım ayından başlayarak Haziran ayının sonuna kadar çiftçimizin ürününü alacağımızın da taahhüdünü veriyoruz. Zaten buradaki hadise de bu. 9 ay boyunca çiftçiyi mağdur etmeyecek şekilde, fiyatlama çalışması yaptık. Bu fiyatlar son 3 - 4 yılın aritmetik ve grafiksel ortalaması. Kışın -yazın düşüş ve artış dönemleri aritmetik olarak hesaplanarak, çiftçiyi üzmeyecek, çiftçiye para kazandıracak bir fiyat politikası izlendi.
Sezon ortasında sözleşme iptali gibi bir seçenek var mı?
İyi niyet çerçevesinde olabilir. Şöyle ki, çiftçi fiyat yükseldiğinde, ürününü kaçırmak istiyor olabilir. Böyle bir durumda, karşılıklı yaptırımlarımız olacak. Sözleşmeden vazgeçme konusunda da mücbir şartlarda olabilir. Dolu, fırtına, afet gibi, elimizde olmayan şartlardan dolayı üretim yapılamayacak hale gelirse vazgeçilebilir. Çiftçilerimizin aklında bazen haklı olarak bazı sorular olabilir. Bu işin gerçekten devlet tarafından organize edilip, edilmediği gibi, kafalarında soru işareti olabilir. Bu soru işaretini giderebilmek için, her bölgenin Tarım İlçe Müdürlüğü’nden rahatlıkla teknik ve bu olayın güncel olup olmadığını sorgulayabilirler. Tamamen resmi olarak kanaat getirebilirler.
Son olarak eklemek istediğim bir şeyler olacak mı?
Bu proje şu ana kadar yapılmış en iyi proje. Üretici açısından çok güzel bir proje olduğunu tahmin ediyoruz ve inanıyoruz. Bütün çiftçilerimizi bekliyoruz.
